Profilaktyka

Programy prewencyjne

PROGRAMY NARODOWE, RZ¡DOWE, W RAMACH KTóRYCH POLICJA ZOBOWI¡ZANA JEST DO PRZEDKŁADANIA INFORMACJI DO SPRAWOZDAŃ Z ICH REALIZACJI

1. RZ¡DOWY PROGRAM OGRANICZANIA PRZESTÊPCZOŚCI I ASPOŁECZNYCH ZACHOWAŃ PN. „RAZEM BEZPIECZNIEJ” (MSWiA)

Program “Razem Bezpieczniej” jest to formuła kompleksowego i zdecydowanego działania w celu ograniczenia zjawisk i zachowań, które budzą powszechny sprzeciw i poczucie zagrożenia. Jest to zatem program pracy zespołowej na rzecz polepszenia jakości życia pod względem bezpieczeństwa
i zwiększenia dostępu do dobra publicznego, jakim jest bezpieczeństwo.
Program jest też zgodny z zaakceptowanymi przez Radę Ministrów “Założeniami do opracowania Strategii Rozwoju Kraju 2007-2015”, których jednym z priorytetów jest “Budowa zintegrowanej wspólnoty systemu bezpieczeństwa i zasad współpracy”. W dokumencie tym wskazuje się, że przy współpracy z lokalnymi społecznościami należy dążyć do tworzenia efektywnych lokalnych systemów bezpieczeństwa oraz wspierać działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa lokalnego, w szczególności mając na celu ograniczenie najbardziej dokuczliwej dla obywateli przestępczości pospolitej.”

Głównymi celami Programu “RAZEM BEZPIECZNIEJ” są:
• Wzrost realnego bezpieczeństwa w Polsce.
• Wzrost poczucia bezpieczeństwa wśród mieszkańców Polski.
• Zapobieganie przestępczości i aspołecznym zachowaniom poprzez zaktywizowanie i zdynamizowanie działań administracji rządowej na rzecz współpracy z administracją samorządową, organizacjami pozarządowymi i społecznością lokalną.
• Poprawa wizerunku i wzrost zaufania społecznego do Policji i innych służb działających na rzecz poprawy bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Głównym koordynatorem działań realizowanych w ramach Programu jest Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Dla właściwej realizacji swych zadań, utworzy – przy wsparciu Komendanta Głównego Policji – zespół koordynacyjny.
• Na poziomie województwa zadania wynikające z realizacji Programu koordynuje wojewoda, przy pomocy zespołu;
• Jednostki samorządu terytorialnego (na poziomie powiatu i gminy) powinny włączać się w realizację Programu na zasadzie dobrowolności;
• Na szczeblu powiatu wiodącą rolę w realizacji zadań wynikających z założeń Programu “RAZEM BEZPIECZNIEJ” powinien pełnić starosta, przewodniczący komisji bezpieczeństwa i porządku;
• W gminach, zadania w zakresie zapobiegania przestępczości i zapewnienia porządku inicjuje i realizuje wójt (burmistrz, prezydent miasta);
• W ramach realizacji poszczególnych zadań mogą być tworzone grupy robocze złożone z przedstawicieli podmiotów zaangażowanych oraz specjalistów zaproszonych do współpracy;
• Partnerami administracji rządowej w realizacji Programu będą także organizacje społeczne, kościoły, związki wyznaniowe.

Obszary działania wyznaczone przez Program:
• Bezpieczeństwo w miejscach publicznych i w miejscu zamieszkania;
• Przeciwdziałanie przemocy domowej;
• Bezpieczeństwo w szkole;
• Bezpieczeństwo w środkach komunikacji publicznej;
• Ochrona przed wydarzeniami nadzwyczajnymi lub atakiem terrorystycznym;
• Bezpieczeństwo w ruchu drogowym;
• Bezpieczeństwo w działalności gospodarczej;
• Ochrona dziedzictwa narodowego przed kradzieżami, dewastacją i nielegalnym wywozem za granicę.

BEZPIECZEŃSTWO W MIEJSCACH PUBLICZNYCH I W MIEJSCU ZAMIESZKANIA
Zadania dla Policji:
• Rzetelna analiza stanu służby prewencyjnej Policji, ze wskazaniem głównych problemów i oceną współpracy ze strażami gminnymi, (miejskimi) i innymi podmiotami ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego;
• Zintegrowana organizacja i dyslokacja służby oparta o rzetelne analizy uwzględniające dane i doświadczenia różnych komórek organizacyjnych Policji oraz mapy zagrożeń opracowywane wspólnie z podmiotami pozapolicyjnymi, a zawierające informacje m.in. uzyskane w wyniku konsultacji społecznych, badań potrzeb oraz problemów społeczeństwa:
 zapewniająca koordynację działań podejmowanych przez poszczególne komórki organizacyjne Policji;
 zapewniająca komunikację między różnymi instytucjami i podmiotami działającymi na rzecz bezpieczeństwa w celu wspólnego planowania i koordynacja działań oraz oceny osiągniętych efektów;
• Zwiększenie liczby patroli Policji;
• Aktywny dzielnicowy, jako policjant pierwszego kontaktu, identyfikujący lokalne problemy bezpieczeństwa i porządku publicznego, dostarczający ważne dla organizacji służby Policji informacje pochodzące z rozpoznania rejonu , animujący lokalne inicjatywy na rzecz bezpieczeństwa;
• Zwiększenie odpowiedzialności Policji (przy zachowaniu integralności i spójności formacji;) oraz innych podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie bezpieczeństwa i porządku przed społecznościami lokalnymi.

BEZPIECZEŃSTWO W SZKOLE
Zadania dla Policji:
• Rzetelna analiza i identyfikacja problemów bezpieczeństwa szkolnego nie tylko na poziomie ogólnym, ale także, w odniesieniu do konkretnych grup szkół, czy poszczególnych placówek oświatowych i ich okolic.
• Zbudowanie mechanizmów współpracy nauczycieli – rodziców – uczniów (uczniów w szkołach ponadpodstawowych) i Policji wraz ze strażami gminnymi (miejskimi) oraz egzekwowanie wzajemnej odpowiedzialności
w realizacji zadań z zakresu bezpieczeństwa w szkole.
• Zwiększenie skuteczności ochrony szkół:
 patrole szkolne, w tym tworzenie posterunków w rejonie najbardziej zagrożonym,
 powiązanie odpowiedzialności policjantów i strażników gminnych (miejskich) za określone „rejony szkolne”,
 upowszechnienie wizyjnego monitorowania wejść do publicznych i niepublicznych szkół i placówek oświatowych dla dzieci i młodzieży.
• Konsekwentne reagowanie na patologie – budowanie przekonania, że patologie nie są tolerowane i akceptowane.
• Systematyczne kontrolowanie pod względem bezpieczeństwa szkół i okolic, w szczególności dróg do i ze szkoły;
• Edukacja dla bezpieczeństwa.

BEZPIECZEŃSTWO W ŚRODKACH KOMUNIKACJI PUBLICZNEJ
Zadania dla Policji:
• Rzetelna analiza zagrożeń przeprowadzona wspólnie przez Policję, Straż Graniczną, administrację odpowiedzialną za transport, Straż Ochrony Kolei, spółki kolejowe, ustalenie szlaków, miejsc, czasu i charakteru najpoważniejszych zagrożeń.
• Dokonanie podobnej analizy w odniesieniu do publicznej komunikacji miejskiej we współpracy z administracją samorządową i przy wykorzystaniu opinii mieszkańców.
• Koordynacja, planowanie i organizacja służby adekwatnie do zidentyfikowanych zagrożeń. Wykorzystanie do realizacji zadań w dziedzinie ochrony bezpieczeństwa Straży Granicznej (poza terenami aglomeracji miejskich).
• Wypracowanie mechanizmów systematycznej oceny efektów działań i dokonywania ewentualnych korekt.
• Promowanie technicznych środków wspierających bezpieczeństwo (np. komunikacyjnych systemów antynapadowych).

OCHRONA PRZED WYDARZENIAMI NADZWYCZAJNYMI LUB ATAKIEM TERRORYSTYCZNYM
Zadania, w tym dla Policji:
• Edukacja społeczna na temat możliwych zagrożeń, symptomów ich występowania i rozwoju, skutków, właściwych zachowań obywateli oraz możliwości przeciwdziałania zagrożeniom i ewentualnie udziałuw usuwaniu ich skutków.
• Budowanie i ciągła aktualizacja algorytmów postępowania służb ratunkowych.
• Ciągłe podnoszenie kwalifikacji przez służby ratownicze – konferencje, szkolenia.
• Okresowe ćwiczenia służb i ludności w zakresie zachowania w sytuacjach zagrożenia.
• Angażowanie podmiotów pozarządowych w przygotowanie i prowadzenie akcji ratowniczych i humanitarnych.
• Organizowanie społecznych kampanii w zakresie edukacji dotycząca zagrożeń terrorystycznych i zachowań w przypadku ataku terrorystycznego.
• Opracowanie programów: „Edukacja antykryzysowa” i „Edukacja antyterrorystyczna” dla szkół i uczelni. Włączenie tej problematyki do przedmiotu „Edukacja dla bezpieczeństwa”.
• Stworzenie jednolitego i spójnego systemu zarządzania kryzysowego.
• Stworzenie czytelnego systemu zabezpieczenia medycznego na wypadek sytuacji kryzysowej.
• Stworzenie jednolitego systemu szkoleń i ćwiczeń dla podmiotów współdziałających w akcjach ratunkowych.
• Opracowanie i wdrożenie systemu informowania społeczeństwa o zagrożeniach.

BEZPIECZEŃSTWO W RUCHU DROGOWYM
Zadania, w tym dla Policji:
• Zwiększenie liczby i aktywności patroli policyjnych na drogach, szczególnie w rejonie dużych miast (zintensyfikowanie kontroli w zakresie wykrywania substancji psychoaktywnych u kierowców).
• Edukacja na rzecz kształtowania świadomego i kulturalnego uczestnika ruchu drogowego, respektującego prawo i szanującego prawa innych uczestników tego ruchu.
• Upowszechnianie zasad ratownictwa drogowego.
• Promowanie działań na rzecz bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
• Zaostrzenie przepisów prawa w stosunku do takich kategorii sprawców łamiących przepisy Prawa o ruchu drogowym, których naruszanie powoduje występowanie najcięższych i najczęściej powtarzających się wypadków drogowych (np. prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu lub środków odurzających).
• Usprawnienie systemu ściągalności mandatów karnych w kierunku wykształcenia w kierowcach przeświadczenia o nieuchronności i surowości kary za naruszanie przepisów.

BEZPIECZEŃSTWO W DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Zadania, w tym dla Policji:
• Zapewnienie czytelności, dostępności i przejrzystości ewidencji działalności gospodarczej, procesu wydawania zezwoleń i licencji.
• Zorganizowanie rzetelnej i przejrzystej komunikacji między Policjąa przedsiębiorcami dla lepszego zrozumienia się:
 włączanie rzetelnych przedsiębiorców do aktywnej współpracy na rzecz bezpieczeństwa;
 wspólna identyfikacja najistotniejszych problemów dla bezpiecznego prowadzenia uczciwej działalności gospodarczej.
• Objęcie zwiększonym dozorem policyjnym miejsc, gdzie prowadzenie działalności gospodarczej jest szczególnie zagrożone.
• Systematyczne koordynowanie prac Policji, służb finansowych, służb inspekcyjnych (sanepid itd.) dla ograniczenia patologii w działalności gospodarczej.
• Stworzenie przejrzystych i jednoznacznych przepisów podatkowych i celnych.

OCHRONA DZIEDZICTWA NARODOWEGO
Zadania, w tym dla Policji:
• Opracowanie i aktualizacja wykazu obiektów zabytkowych, które należy objąć szczególną ochroną; (w proces ten włączone powinny być społeczności lokalne, działania w tym zakresie będą miały także charakter integrujący).
• Podejmowanie międzyinstytucjonalnych skoordynowanych inicjatyw na rzecz ochrony zabytków, m.in. wspólnych inspekcji i kontroli obiektów ze zgromadzonymi dobrami kultury, dokonywanych przez przedstawicieli wojewódzkich konserwatorów zabytków, Policji i Straży Pożarnej.
• Upowszechnianie nowoczesnych technicznych środków zabezpieczeń (wraz z monitoringiem), zarówno na wypadek klęsk żywiołowych, jaki przestępczej działalności człowieka, np. kradzieży, dewastacji.
• Kontynuacja systemowej rejestracji zbiorów wraz z dokumentacją fotograficzną i opisową, z uwzględnieniem znakowania obiektów ruchomych.
• Przeprowadzanie szkoleń programowych, wydawanie publikacji, współpraca z wyspecjalizowanymi strukturami resortu kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

Wewnętrzne działania policji wynikajace z wyznaczonych zadań:
• zintegrowana organizacja i dyslokacja służby
• analiza stanu służby prewencyjnej
• zwiększenie liczby patroli Policji
• opracowanie nowego modelu dzielnicowego
• zapewnienie spójności realizacji zadań prewencji w skali kraju
• opracowanie i wdrożenie systemu wspomagania informatycznego zakresie organizacji służby prewencyjnej
• promowanie profesjonalizmu i zaangażowania w służbie
• budowa partnerstwa z administracją samorządową
• rejestracja i archiwizacja wszystkich zgłoszeń na numery alarmowe 112 i 997

Adresatem programu, szczególnie w aspekcie edukacyjnym jest szeroko rozumiane społeczeństwo, wybrane grupy tzw. podwyższonego ryzyka: młodzież, osoby starsze, oraz społeczności lokalne.

2. KRAJOWY PROGRAM ZAPOBIEGANIA NIEDOSTOSOWANIU SPOŁECZNEMU I PRZESTÊPCZOŚCI WŚRóD DZIECI I MŁODZIEŻY (MSWiA)

Działania programowe wynikają z konieczności skoordynowania przedsięwzięć wszystkich podmiotów zobligowanych ustawowo do prowadzenia działań zapobiegawczych na rzecz przeciwdziałania niedostosowaniu społecznemu i przestępczości wśród dzieci i młodzieży.

Cele programu:
• Zahamowanie dynamiki wzrostu niedostosowania społecznego oraz przestępczości dzieci i młodzieży.
• Eliminowanie i łagodzenie drastycznych przejawów niedostosowania społecznego, w szczególności zagrażających zdrowiu oraz życiu dzieci i młodzieży a także pozostawiających trwałe, niekorzystne dla ich przyszłości skutki.
Cele ogólne realizowane przez Policję m.in. poprzez:
• Wypracowanie trwałego modelu i podstaw do działań systemowych niezbędnych do:
- rozwiązywania problemów niedostosowania społecznego i przestępczości dzieci i młodzieży na poziomie centralnym (rządowym), samorządowym oraz środowiskowym,
- koordynacji międzyresortowej i środowiskowej,
- kontroli i nadzoru nad realizacją programu.
• Wdrożenie programów modułowych stanowiących integralną część Krajowego Programu Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i Młodzieży.
• Realizację procedur postępowania nauczycieli i metod współpracy szkół z Policją, innymi służbami i organizacjami pozarządowymi w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją, w szczególności narkomanią, alkoholizmem i prostytucją.
• Upowszechnienie rekomendowanych programów profilaktycznych.

Rola Policji w realizacji „procedur postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją, innymi służbami i organizacjami pozarządowymi, sprowadza się do profesjonalnego reagowania na zdarzenia ujęte w „Procedurach (...)” w ramach ustawowych obowiązków.

Zadania dla Policji:
1. W zakresie strategii edukacyjnych:
a) upowszechnianie wśród uczniów zajęć warsztatowych i treningów zachowań,
b) organizacja kampanii, akcji oraz innych krótkoterminowych programów profilaktycznych nastawionych na zapobieganie konkretnym zagrożeniom,
c) organizacja dostępnego na telefon i bezpośredniego szkolnego poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego i życiowego dla dzieci i młodzieży.
Podmioty odpowiedzialne: Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Zdrowia, Policja, jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe.
2. W zakresie strategii powstrzymujących, w szczególności:
a) upowszechnienie informacji o profilaktycznych funkcjach wymiaru sprawiedliwości oraz służb porządku publicznego,
b) kontrola realizacji obowiązku szkolnego, usprawnienie przepływu informacji o uczniach wagarujących,
c) realizacja programów prewencyjnych.
Podmioty odpowiedzialne: Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Sprawiedliwości i jednostki podległe, Policja – na wszystkich szczeblach. Realizację programu zaplanowano na lata 2003 –2013.


3. KRAJOWY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2006 – 2016 (MPIPS)

Zadania poszczególnych resortów i służb (w tym Policji) na rzecz przeciwdziałania przemocy, określone są w Krajowym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Został on przyjęty Uchwałą Rady Ministrów Nr 162/2006 z dnia 25 września 2006 r. Realizacja programu przewidziana jest na lata 2006 - 2016. Obowiązek jego opracowania i wdrożenia wynika z art. 10 Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

Resortem wiodącym w ww. działaniach jest Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. W realizacji Programu uczestniczy wiele resortów, w tym organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości.
Program zakłada działania w sferze: prewencji, prawa, zdrowia, edukacji, pracy socjalnej. Nakreśla on jedynie ramy i kierunki działań, które podejmowane będą w obrębie kompetencji resortów, jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych i innych podmiotów niepublicznych. Odnosi się także do autorskich i lokalnych rozwiązań, dostosowanych do specyfiki potrzeb występujących na danym terenie w dziedzinie przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Cele programu:
• Ograniczenie skali zjawiska przemocy w rodzinie.
• Zwiększenie skuteczności ochrony ofiar przemocy w rodzinie i zwiększenie dostępności pomocy.
• Zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych i korekcyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie.

Program skierowany jest do:
• Ofiar przemocy w rodzinie (w tym dzieci, współmałżonków lub partnerów w związkach nieformalnych, osób starszych, osób niepełnosprawnych);
• Sprawców przemocy w rodzinie;
• Świadków przemocy w rodzinie.

Realizatorzy programu:
• organy administracji rządowej przy wsparciu państwowych jednostek organizacyjnych realizujących zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie;
• jednostki samorządu terytorialnego przy współpracy organizacji pozarządowych oraz kościołów i związków wyznaniowych.
Programem zarządza Krajowy Koordynator Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie wyznaczony przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Na szczeblach wojewódzkich realizatorami programu są wyznaczeni przez wojewodów Wojewódzcy Koordynatorzy Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.

Program zakłada działania Policji w następujących obszarach:
• Diagnozy zjawiska przemocy w rodzinie (zbieranie informacji dotyczących rozmiarów zjawiska, badanie skuteczności pomocy udzielanej rodzinom dotkniętym przemocą i istniejącej infrastruktury instytucji udzielających pomocy, rozpoznanie potrzeb szkoleniowych), działania informacyjne (kampanie społeczne, obalające mity i stereotypy oraz propagujące skuteczne metody powstrzymywania przemocy, ograniczenie przekazów propagujących stosowanie przemocy w mediach, wprowadzenie do programów szkolnych treści uświadamiających zagrożenia i upowszechniających pozytywne postawy w rodzinie).
• Szkolenia służb zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy. Poszerzenie programów kształcenia zawodowego o treści dotyczące przyczyn i skutków przemocy, opracowanie programów edukacyjnych skierowanych do społeczeństwa, opracowanie procedur, przygotowanie pakietów szkoleniowych dla służb i następujących grup pracowników: policjantów, sędziów, prokuratorów, kuratorów sądowych, pracowników socjalnych, członków gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych.
• Izolowania sprawców od ofiar i stosowanie procedury NK.
• Wspierania ofiar w przezwyciężaniu sytuacji kryzysowej oraz przerwaniu cyklu przemocy (opracowanie i realizacja programów ochrony ofiar z udziałem Policji, prokuratury, kuratorów sądowych, opracowanie programów terapeutycznych dla ofiar, zabezpieczenie odpowiednich warunków do przesłuchań dzieci i w miarę możliwości osób dorosłych – tzw. „Niebieskie pokoje”).
• Tworzenia organizacyjnych i kadrowych warunków do udzielania profesjonalnej pomocy ofiarom przemocy (rozwój sieci instytucji wspierających ofiary, w tym: ośrodków i specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, punktów konsultacyjnych, ośrodków interwencji kryzysowej, domów dla matek z dziećmi i kobiet w ciąży), oraz zwiększenia dostępności informacji o placówkach pomocowych.


4. NARODOWY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWI¡ZYWANIA PROBLEMóW ALKOHOLOWYCH NA LATA 2006-2010 (MSWIA)

W narodowym programie Policja realizuje zadania przypisane Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji, w tym głównie w sprawie: podnoszenia kompetencji pracowników resortu w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych. Ponadto zbierania danych, prowadzenia edukacji publicznej w zakresie problemów alkoholowych.

5. KRAJOWY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA LATA 2006-2010 (MSWIA)

Policja realizuje zadania przypisane Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji w obszarach: zwiększenie zaangażowania administracji rządowej w przeciwdziałanie narkomanii oraz wspieranie rozwoju lokalnej polityki przeciwdziałania narkomanii, podniesienie poziomu wiedzy społeczeństwa na temat problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych i możliwości zapobiegania zjawisku.

 

 

 

Powrót na górę strony